Članovi Gorske službe spasavanja Srbije (Nemanja Milosavljević, Matija Petković, Jovan David Đorđević, Saša Cenkov i Miloš Veljev) i spelolog Željko Đokić su u subotu 11.11.2017. godine obavili istraživanje sifona u najnižem hidro-aktivnom nivou Petrlaške pećine.
Nešto ranije, tokom obuke za vodiče u Petrlaškoj pećini koja je održana proletos, speleolozi Komisije za speleologiju Planinarskog saveza Srbije vršili su dodatna istraživanja, kada je otkriven prolaz do rečnog nivoa pećine. U par navrata praćene su oscilacije nivoa vode sifonskog jezera u ovom kanalu te je ustanovljeno da je dalji prodor moguć isključivo ronjenjem. Mateja Petković koji je obavio ronjenje kroz sifon dug oko 30m utvrdio je da se iza sifona nastavlja prostran pećinski kanal u kojem su primećeni slepii miševi i otvori u plafonu koji ukazuju da postoji neki drugi još uvek neidentifikovan prolaz. Nemanja Miosavljević, član Gorske službe spasavanja i Predsednik komisije za speleologiju pri Planinarskom savezu Srbije, čovek koji je sa svojom ekipom otkrio prolaz do donjeg, vodenog nivoa pećine, ističe da će istraživanje Petrlaške pećine biti nastvaljeno jer se radi o speleološkom objektu od velikog značaja. Do sad je ukupno otkriveno više od 300 metara novih kanala, a započeta su i iskopavanja u Starom ponoru kako bi se utvrdila eventulana veza ova dva objekta.
Član Gorske službe spasavanja Srbije, speleo-ronilac i speleolog koji je prvi zaronio u izuzetno opasnim vodama Petrlške pećine, Matija Petković daje svoje viđenje subotnje akcije: – Petrlaška pećina je poznata od ranije speleološkoj zajednici. Prema našim saznanjima u njoj nije bilo prethodnih pokušaja ronjenja. Bojenjem vode u prošlosti je utvrđena hidrološka veza sa Izvorom Gradište koji je vazdušnom linijom udaljen oko 8 km čime objekat ima potencijalno više od 8 km kanala koje treba istražiti. Da bi se stiglo do sifona potrebno je savladati oko 40 m vertikala pomoću užeta i transportovati tešku opremu za ronjenje. Sam sifon je malih dimenzija sa dosta finog sedimenta koje se lako diže i brzo muti vodu do nulte vidljivosti što zaron i samo istraživanje čini dosta teškim i opasnim. Posle oko 40 metara ronjenja sifon se završio i dalje se nastavlja kanal sa aktivnim rečnim tokom. Prošlo se oko 100 m novih kanala i pećina ide dalje. Iza sifona postoje veće dvorane sa slepim miševima te postoji mogućnost dostupnosti ovom delu pećine sa površine. Dalje istraživanje će biti usmereno na preciznije topografsko snimanje već poznatih kanala kao i snimanje kanala iza sifona i njihovo dalje istraživanje.
Sva ova veoma značajna istraživanja Petrlaške pećine obavljaju se uz podršku i pomoć Ustanove za sport i turizam Sportsko turistički centar Caribrod, koja je upravljač ovog zaštićenog dobra, Sportskog saveza Caribrod i planinarskog društva Caribrod, a pod pokroviteljstvom Opštine Dimitrovgrad.
Fotografije: Saša Cenkov, Miloš Veljev